Szkoły i studia dominikanów krakowskich w średniowieczu, Maciej Zdanek

Szkoły dominikańskie i ich system kształcenia miały istotne znaczenie dla rozwoju kulturowego Polski. W pracy przedstawiono dzieje najstarszego i największego konwentu dominikanów na ówczesnych ziemiach polskich. Zrekonstruowano powstanie i rozwój tamtejszej szkoły oraz jej organizację, a także ewolucję programu nauczania (w tym treści i metody nauczania oraz organizację toku studiów). Poruszono także problem relacji z Uniwersytetem po jego fundacji w 1400 roku.

Maciej Zdanek ur. w 1975 r. w Jędrzejowie jest absolwentem Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (1999), uczniem prof. Krzysztofa Ożoga. W 2004 r. obroni! rozprawę doktorską pt.: Kultura intelektualna dominikanów krakowskich w średniowieczu. Jest adiunktem w Instytucie Historii PAN, zatrudnionym w krakowskiej Pracowni Słownika Histo-ryczno-Geograficznego Małopolski w Średniowieczu. Oprócz badań nad osadnictwem zajmuje się historią i kulturą zakonów w Polsce średniowiecznej (W sprawie procesu fundacyjnego opactwa cystersów w Mogile, Proces implantacji opactwa cystersów w Mogile, Le culte des saints dominicains au couvent de Sainte Trinité' à Cracovie au Moyen Age). Jest współautorem Katalogu dokumentów pergaminowych ze zbiorów Tomasza Niewodniczańskiego w Bitburgu, Kraków 2004. Przygotowuje edycję nekrologu dominikanów krakowskich oraz traktatów „Contra beghardos” Henryka Havrera i „Tractatus contra sacra concilia” Jana Biskupca, a także pracuje nad monografią twórczości historiograficznej środowiska dominikańskiego w Polsce XIII-XV w. Współpracuje z Redakcją Polskiego Słownika Biograficznego.

Spis treści
Wstęp.........................................................5

Rozdział 1. Szkolnictwo dominikańskie w średniowieczu.........12

Święty Dominik Guzman i konstytucje zakonne.......................12

Dyskusja nad charakterem kultury szkolnej dominikanów w średniowieczu . . 14

Nowicjat.....................................................20

Szkoła konwentualna...........................................26

Studia prowincjalne............................................29

Studia generalne w zakonie.......................................36

Zdobywanie stopni uniwersyteckich. Dominikanie a uniwersytety.........41

Rozdział 2. Początki zakonu dominikanów w Krakowie..........46

Założenie konwentu Świętej Trójcy w Krakowie.......................46

Początki szkoły konwentualnej....................................52

Rozdział 3. Szkoły i studia dominikanów krakowskich w drugiej połowie XIII i XIV w........................................60

Lektorzy.....................................................60

Początki studiów prowincjalnych w Krakowie.........................70

Organizacja i program studiów....................................75

Rozdział 4. Powstanie studium generalnego dominikanów w Krakowie................................................82

Rozwój dyskusji naukowej.......................................82

Materialne warunki funkcjonowania studium generalnego...............87

Sytuacja w Królestwie Polskim, zakonie i prowincji polskiej dominikanów. . . 92 Dominikanie a erygowanie wydziału teologicznego na Uniwersytecie

Krakowskim................................................99

W poszukiwaniu pierwszego regensa...............................106
Rozdział 5. Szkoły i studia w konwencie Świętej Trójcy

w Krakowie w XV i na początku XVI w. .................112

Kadra nauczająca.............................................112

Bracia studenci...............................................116

Zakonnicy krakowscy na studiach zagranicznych.....................119

Dominikanie a Uniwersytet Krakowski.............................122

Organizacja szkół i profil kształcenia............................................................147

Zakończenie....................................................

Aneks nr 1. Kadra nauczająca w szkołach i studiach konwentu Świętej Trójcy w Krakowie w XV w. ..........................

Aneks nr 2. Kadra nauczająca w szkołach i studiach konwentu

Świętej Trójcy w Krakowie na początku XVI w................173

Aneks nr 2. Studenci generalni i partykularni w konwencie Świętej

Trójcy w Krakowie w latach 1447-1468 oraz 1501-1523...... 177

Aneks nr 4. Dominikanie studenci i graduaci na Uniwersytecie

Krakowskim do 1530 r. ....................................180

Suminary....................................................185

Wykaz skrótów...............................................188

Bibliografia..................................................191

Indeks osób..................................................215