Inwentarz starostwa tykocińskiego z 1571 roku, oprac. i wstępem poprzedził Michał Sierba

Opracowane wydawnictwo jest niezwykle cenną i ważną inicjatywą badawczą. Porządkuje i poszerza naszą wiedzę na temat XV i XVI-wiecznego Tykocina, jednego z najważniejszych miast historycznych Podlasia. Ogrom i uporządkowanie zebranego materiału budzi szacunek. Szczególnie niebywale rozbudowane przypisy wnoszą ogromny ładunek wiedzy nie tylko ograniczony do Tykocina i starostwa, ale też do dziejów całego regionu Podlasia, jak i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Związane z Tykocinem i obszarem starostwa postacie, instytucje kościelne (parafia, bernardyni), cerkiewne i żydowskie miały niebagatelne znaczenie w dziejach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zamek w Tykocinie - jedna z najważniejszych twierdz państwa, pełniąca rolę arsenału Rzeczypospolitej - odegrał wybitną rolę historyczną.

(z recenzji dr. Grzegorza Ryżewskiego)

O publikacji:

Tykocin - miasto o istotnym znaczeniu w dziejach Podlasia i Rzeczypospolitej, centrum handlu kultury i wytwórczości, związane z królem Zygmuntem Augustem, hetmanem Stefanem Czarnieckim, rodem Branickich Gryfitów, arena jednej z odsłon potopu szwedzkiego, siedziba potężnego kahału żydowskiego, dziś miasto uznane za Pomnik Historii - od dziesięcioleci stanowiło obiekt zainteresowań badaczy z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. 

Z dumą oddajemy do rąk Czytelników, edycję źródłową inwentarza starostwa tykocińskiego z 1571 roku, opracowaną przez dr Michała Sierbę. Celem wydawnictwa jest przybliżenie historii miasta Tykocin i okolicznych wsi oraz dostarczenie narzędzia badawczego nie tylko historykom, lecz także między innymi archeologom, regionalistom czy językoznawcom. Wydanie inwentarza drukiem, wyczekiwane i postulowane już od wielu lat, jest również jednym z najlepszych sposobów uczczenia 600-lecia ustanowienia wójtostwa w Tykocinie w 1424 roku. 

Pomysłodawczynią i inspiratorką powstania opracowania, jest Pani Halina Karwowska Kierownik Działu Archeologii Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Niniejsza edycja stanowi początek serii wydawniczej, która obejmie inwentarze dóbr tykocińskich z XVI-XVIII wieku. Pierwszy tom zawiera inwentarz z 1571 roku, uzupełniony regestrem dochodów starostwa. Drugą z planowanych publikacji będzie inwentarz dóbr tykocińskich z 1701 roku, natomiast trzecią - z 1772 roku.

Michał Sierba jest doktorem nauk humanistycznych w zakresie historii, pracownik naukowy Instytutu im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk. Do jego zainteresowań należą: historia Podlasia w XV-XVIII wieku, dzieje społeczno-gospodarcze I Rzeczypospolitej historia miast i miasteczek w epoce nowożytnej, epidemie chorób zakaźnych do końca XVIII wieku, edytorstwo historyczne i muzealnictwo. Autor książki Radziwiłłowskie dobra Orla (1585-1695), Białystok 2017, i edycji źródłowej Lustracja województwa podlaskiego 1602 roku, Warszawa 2017, a także wielu artykułów w renomowanych periodykach naukowych. Prywatnie zakochany w kulturze i krajobrazach Podlasia - zwłaszcza w zabytkach Tykocina.

(Opis zaczerpnięty ze strony Inwentarz Starostwa Tykocińskiego z 1571 roku – spotkanie promocyjne | Muzeum Podlaskie w Białymstoku)

Spis treści:

Wykaz skrótów /9

Przedmowa /15 

Wprowadzenie /17

Wstęp historyczny  /21

• Umiejscowienie w przestrzeni i warunki naturalne  /21
• Początki /26
• Dobra tykocińskie Gasztołdów  /41
• Administracja starostwa i zamek za czasów Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki  /68
• Społeczeństwo, demografia, gospodarka i topografia dóbr tykocińskich (XV-XVI wiek)  /115
• Podsumowanie  /186

Wstęp wydawniczy  /189

• Podstawa wydania  /189
• Metoda wydawnicza  /196

Inwentarz starostwa tykocińskiego z 1571 roku  /213

Aneks  /375

Przypisy (inwentarz)  /389

Przypisy (aneks)  /433

Bibliografia  /437

Streszczenie /471

Indeks osobowy  /473

Indeks geograficzny  /503