Między migracją a integracją. Społeczeństwo Gdańska w latach 1945-1960, Sylwia Bykowska

W 1945 roku nastąpił przełom w dziejach Gdańska. Zniszczone miasto stało się polskie, a niemieckich mieszkańców zastąpili osadnicy i przesiedleńcy z różnych stron kraju. Portowy ośrodek wabił możliwością awansu, nieosiągalną w dotychczasowym miejscu zamieszkania. Wyrwani z rodzinnych stron migranci, różniący się kulturą i dziedzictwem materialnym, osiedlili się nad Motławą, by razem z ludnością miejscową tworzyć nowe społeczeństwo. Autorka opisuje etapy jego powstawania w pierwszym piętnastoleciu powojennym: od rozpadu społeczności byłego Wolnego Miasta Gdańska, przez kierunki napływu i genealogię nowych mieszkańców, aż po złożone procesy migracyjne.

Spis treści: 

Wstęp  /7

I. Rozpad społeczności Wolnego Miasta Gdańska  /37

Ludność Gdańska w latach 1920-1945  /37

Wysiedlenie Niemców  /50

Weryfikacja narodowościowa  /69

Dalsze losy przedwojennych gdańszczan  /86

II. Gdańsk miastem polskich migrantów  /121

Ekspatriacja Polaków z województw wschodnich II Rzeczypospolitej  /126

Masowe osadnictwo w Gdańsku  /136

Migracje lokalne  /160

Przyjazdy z ZSRR po 1956 roku  /165

III. Genealogia powojennych mieszkańców Gdańska  /179

Pochodzenie terytorialne i środowiskowe  /187

Osadnicy, rodzimi przybysze, ekspatrianci i "dawni" gdańszczanie /207

• Osadnicy z centralnej Polski  /211
• Rodzimi przybysze  /219
• Ekspatrianci  /224
• "Dawni" gdańszczanie  /232

Kierunki rozwoju demograficznego  /240

• Płeć, wiek, ruch naturalny  /241

IV. Nowe społeczeństwo Gdańska. Wybrane problemy integracyjne /252

Zagadnienia formalnoprawne  /253

Aprowizacja, bezpieczeństwo, problemy zdrowotne  /263

Życie na gruzach  /281

Warunki mieszkaniowe  /289

• Strategie pozyskiwania mieszkania  /298
• Budownictwo mieszkaniowe /315
• Problem (nie)czystości  /319

Praca i zatrudnienie  /328

Kościół i religia  /354

Więzi międzyludzkie  /367

"Rewolucyjny huraganowy wicher nowego" - zamiast zakończenia  /399

Summary  /430

Bibliografia  /432

Spis ilustracji  /460

Indeks nazwisk  /468