Metamorfozy społeczne, t. 11: Kreślarze ojczyzn. Geografowie i granice międzywojennej Europy, Maciej Górny

„Geopolityka i przestrzeń to zagadnienia, które w ostatnim czasie powróciły na polityczne salony i do dyskursu naukowego w Europie i nie tylko. Szczyt popularności przeżywały na początku XX wieku, kiedy geografowie nadali swojej dyscyplinie nieoczekiwanie mocną pozycję nie tylko w świecie akademickim, ale i w polityce międzynarodowej. Maciej Górny wykazuje godną podziwu znajomość dorobku nauk geograficznych tego okresu, jak i nowszych opracowań (w wielu językach), jasno i zrozumiale prezentując najważniejsze spory naukowe i tematy drażliwe (jak na przykład koncepcja Mitteleuropy). Najważniejszą i najwartościowszą część książki stanowią rozdziały omawiające rolę geografów w negocjacjach traktatów kończących I wojnę światową. Nie tylko dowodzą one głębokiej wiedzy autora, ale także włączają narodowe tradycje geografii w transnarodowy kontekst polityczny tych czasów".

Prof. Guido Hausmann (Uniwersytet w Ratyzbonie)

„Książka Macieja Górnego, opisująca polityczną i intelektualną historię owych geografów w zmiennych kontekstach narodowych i międzynarodowych pierwszej połowy XX wieku, jest całkowicie nowatorska. [...] Użyte w niej źródła wymagały wiedzy naukowej i dobrej orientacji w warsztacie geografa, a jednocześnie geografia ta musiała zostać osadzona w historycznym kontekście. Warunkiem sukcesu takich badań jest zrozumienie teoretycznych i metodologicznych narzędzi stosowanych przez geografów zajmujących się hipsometrią, tektoniką, geomorfologią, systemami rzecznymi, formacjami geologicznymi i tak dalej. Trzeba na serio zrozumieć wiele pojęć, a także paradygmaty, w których znalazły zastosowanie, jak na przykład antropogeografia. Upolitycznienie geografii było nierozerwalnie związane z argumentami naukowymi. Autorowi udało się połączyć obie te perspektywy, unikając tonów pochwalnych i potępiających. Połączenie historii politycznej i geografii czyni tę książkę fascynującą lekturą".

Prof. Morgane Labbé (École des hautes études en sciences sociales, Paryż)

Spis treści
Wstęp........................................... 7

Rozdział pierwszy: Lata nauki............................ 11

Biografia...................................... И

Studia........................................ 16

Zapowiedzi burzy................................. 25

Rozdział drugi: Wojna................................. 42

Inkorporacja czy federacja............................ 43

Geografia kolonialna............................... 49

Właściwa książka we właściwym czasie.................... 57

Rozdział trzeci: Karty na stół............................. 77

Prace przygotowawcze.............................. 79

Rzym........................................ 84

Paryż........................................ 86

Między nami ekspertami............................. 101

Rozdział czwarty: Kreślenie granic: narody.................... 114

Od granicy do narodu.............................. 118

„Fikcja arytmetyczna”: statystyka narodowościowa............. 126

„Fantazja i spekulacja”: powierzchnie i punkty................ 138

Rozdział piąty: Kreślenie granic: ziemia...................... 169

Etniczność i kultura............................... 171

Geologia, klimat, roślinność........................... 183

Geopolityka.................................... 200

Rozdział szósty: Po wojnie, przed wojną...................... 207

Geografia bez Niemców............................. 208

Zjazdy słowiańskie................................ 213

Nowa normalność................................ 216

Odbudowa..................................... 221

Pożegnania..................................... 227

Służba........................................ 232
Abstract.......................................... 235

Bibliografia........................................ 237

Indeks osób ....................................... 256

Spis ilustracji....................................... 262