Odrodzona Polska wśród sąsiadów 1918-1921, red. Andrzej Koryn

SPIS TREŚCI
Otwarcie sesji (Andrzej Koryn).........................................................................7

Zagajenie sesji (Piotr Łossowski)......................................................................9

Wiesław Balcerak, Polska w gronie sąsiadów................................................ 11

Michał Jerzy Zacharias, Konflikty graniczne w Europie Środkowowschodniej

w latach 1918—1923 .............................................................................. 26

Romuald Wojna, Wojna polsko-bolszewicka (1919—1921).............................36

Andrzej Nowak, Polska i „biała” Rosja (1918—1920)...................................46

Przemysław Hauser, Polsko-niemieckie kontrowersje w latach 1918-1919 .. 60

Maria Wojnicka, Stosunek Polski do Białorusi w latach 1918—1920............. 76

Michał Klimecki, Wojna Polski z Zachodnioukraińską Republiką Ludową ·

(1918-1919)...........................................................................................88

Henryk Bułhak, Stosunki Polski z Rumunią (1918-1921)............................ 106

Marek Kazimierz Kamiński, Konflikt Polski z Czechosłowacją

(1918-1921)........................................................................................ 124

Ewa Orlof, Stosunek Polski do Słowacji (1918—1920) ................................. 134

Maciej Koźmiński, Przesłanki stosunków polsko-węgierskich u progu

niepodległości (1918-1921)................................................................144

Piotr Łossowski, Konflikt polsko-litewski (1918-1920). Próba syntezy....... 164

Tomasz Paluszyński, Stosunki Polski z Łotwą (1919-1921)......................... 173

Elżbieta Znamierowska-Rakk, Kontakty polityczne Polski z Bułgarią

(1918-1921).........................................................................................209

Anna Garlicka, Relacje Polski z Królestwem Serbów, Chorwatów

i Słoweńców w pierwszych latach powojennych.................................222

Omówienie dyskusji (Tadeusz Epstein)..........................................................233

Zamknięcie obrad (Piotr Łossowski).............................................................240


OTWARCIE SESJI
Mam zaszczyt i przyjemność powitać Państwa w imieniu dyrekcji Instytutu Historii Polskiej Akademii Nauk i otworzyć obrady sesji nt. Odrodzona Polska wśród sąsiadów 1918-1921, zorganizowanej w osiemdziesiątą rocznicę odzyskania niepodległości przez Zakład Dziejów Europy XIX i XX wieku. Zakład ten ma już tradycję organizowania sesji naukowych z okazji znaczących rocznic historycznych, narodowych.

I tak, odnosząc się tylko do ostatniej dekady, w 1990 r. siedemdziesiąta rocznica wojny polsko-bolszewickiej zaowocowała konferencją nt. Wojna polsko-sowiecka 1920 r. Przebieg walk i tło międzynarodowe, w 1993 r. siedemdziesiąta piąta rocznica odrodzenia sesją nt. Rola i miejsce Polski w Europie 1914—1957, zaś w 1995 r. pięćdziesiąta rocznica zakończenia II wojny światowej konferencją - Od Wersalu do Poczdamu. Ewolucja sytuacji międzynarodowej Europy Środkowo-Wschodniej 1918-1945. Trzeba jednak z całą mocą zaznaczyć, że nie miały to być i nie były tylko uroczyste akademie, obleczone w formę naukową, ale dla każdej z wymienionych sesji rocznica stanowiła jedynie pretekst do szerszego postawienia, dokładnie określonego problemu i zaprezentowania aktualnych wyników badań w tym zakresie, przede wszystkim przez pracowników Zakładu i ściśle współpracujących z nim historyków. Można się o tym przekonać, czytając materiały pokonferencyjne - referaty i zapisy dyskusji - gdyż wszystkie te sesje zostały utrwalone w formie książkowej. Dowodzi to ich znaczenia, a także wysokiego poziomu wystąpień.

Sądzę, że sesja, której dwudniowe obrady dzisiaj zaczynamy, a dla której pretekstem jest ponownie rocznica historyczna w pełni nawiąże do tej tradycji. Z programu bowiem wynika, że będziemy mieli do czynienia z jednorodnym, precyzyjnie i logicznie skonstruowanym problemem: znaczenia i konsekwencji dla tworzącej się po I wojnie światowej Polski - jako niepodległego państwa - stosunków, a częstokroć konfliktów czy nawet wojen z sąsiednimi strukturami państwowymi, w wielu przypadkach przeobrażającymi się, dopiero powstającymi lub próbującymi powstać, czy też tylko z narodami (narodowościami).

Wyrażam nadzieję, że autorzy piętnastu zaplanowanych referatów ukażą ten problem w całości, uwzględniając najnowsze wyniki badań lub ewentualnie wskażą zagadnienia wymagające dalszej penetracji naukowej.

Życzę Państwu owocnych obrad, inspirującej i tradycyjnie ożywionej, a nawet ostrej dyskusji oraz tego, aby również ta sesja znalazła swój trwały wyraz w interesującej publikacji.

Proszę teraz uprzejmie o zabranie głosu Pana Profesora Piotra Łossowskiego, kierownika Zakładu Dziejów Europy XIX i XX w., a zarazem spiritus movens rozpoczynającej się sesji.

Andrzej Koryn