Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff i K. Pacuski

Nowy produkt

oprac. Adam Wolff i Kazimierz Pacuski, do druku przygotowały Marta Piber-Zbieranowska i Anna Salina, pod redakcją Tomasza Jurka, IH PAN, Warszawa 2013, oprawa miękka, format A4, s. XV + 348, il. 1, map 1, ISBN 978-83-63352-17-2
(Tom II Mazowsze – Województwo Mazowieckie, Część II)

Więcej szczegółów

Ten produkt nie występuje już w magazynie

30,00 zł brutto

Więcej informacji

Prezentowany czytelnikowi Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej ma swoją długą historię1. Pomysł nowoczesnych prac historyczno-geograficznych, w postaci atlasu historycznego oraz związanych z nim słowników historyczno-geograficznych, zrodził się jeszcze przed II wojną światową w Krakowie, w kręgu Władysława Semkowicza, a jednym z realizatorów był młody wówczas historyk i geograf Karol Buczek. Po wojnie wszystko zdawało się zrazu upaść, bo zmarł Semkowicz (1949), a Buczek (aktywny działacz PSL) znalazł się z wieloletnim wyrokiem w więzieniu (1947). Myśl kontynuowano jednak, choć w nieco zmienionej postaci, w Warszawie.
Wśród rozmaitych inicjatyw, jakie z rozmachem podejmowało Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa Polskiego, było także stworzenie Atlasu „wczesnośredniowiecznego”, a w jego ramach kartograficzne ujęcie całości najdawniejszego osadnictwa ziem polskich. Postanowiono w związku z tym zbudować kartoteki wszystkich miejscowości występujących w źródłach przed połową XIII w. Prace rozpoczęto w 1951 r. Dla Mazowsza kierował nimi zasłużony badacz tej ziemi, Adam Wolff 2. Szybko jednak uznano pierwotny pomysł (w postaci ustalenia listy nazw dla potrzeb Atlasu) za niewystarczający, decydując się na przygotowanie Słownika historyczno-geograficznego o dużo szerszym zakresie rzeczowym. Wymagało to zmiany koncepcji kwerendy, dotychczasowe wyniki okazywały się częściowo bezużyteczne, a raz wykonaną pracę trzeba było wykonywać na nowo. Następnie przyszły zawirowania organizacyjne, związane z budową struktur powstającej właśnie Polskiej Akademii Nauk. Kierownictwo Badań nad Początkami Państwa stało się zalążkiem jej Instytutu Historii Kultury Materialnej, ale zespół pracujący nad Atlasem historycznym przypisany został do Instytutu Historii.

Oznaczało to pewne rozdarcie, nim zaś wszystko zdążyło okrzepnąć, przyszły kolejne zmiany. W związku
z polityczną odwilżą wyszedł z więzienia K. Buczek i znalazł ostatecznie zatrudnienie w Instytucie Historii
PAN (1956). Zajął się oczywiście tym, co było mu najbliższe, a więc zamierzeniami historyczno-geograficznymi. Przypisany został do prac przy Atlasie historycznym, następnie zaś powierzono mu kierownictwo zespołu mającego przygotować Słownik historyczno-geograficzny (1958).

1 Losy Słownika mazowieckiego przedstawił A. Wolff we wstępie do: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, Wrocław 1971, s. VII-IX; zob. także T. Jurek, wprowadzenie do elektronicznej edycji Słownika historyczno-geograficznego ziem polskich w średniowieczu (http://www.slownik.ihpan.edu.pl/intro.php).
2 Zob. A. Borkiewicz-Celińska, Adam Wolff – archiwista, edytor, historyk Mazowsza, „Rocznik Mazowiecki” 8, 1984, s. 9-21; J. Grabowski, Adam Wolff – archiwista Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie (1924-1954) i jego wkład w badania mediewistyczne w Polsce, „Miscellanea Historico-Archivistica” 18, 2011, s. 99-108.

Produkty powiązane