Na zawsze razem. Białostocczyzna i Łomżyńskie w polityce radzieckiej w czasie II wojny światowej (IX 1939-VII 1944),D. Boćkowski

Daniel Boćkowski - historyk i publicysta, nauczyciel akademicki; adiunkt w Pracowni Dziejów Rosji i ZSRR Instytutu Historii PAN w Warszawie oraz w Zakładzie Historii Drugiej Wojny Światowej Instytutu Historii Uniwersytetu w Białymstoku. Badacz losów ludności polskiej deportowanej do ZSRR, radzieckiej polityki okupacyjnej na Białostocczyźnie w okresie 1939--1941, polityki radzieckiej w latach 1941-1945, losów polskich Żydów pod okupacją radziecką, a także polityki rządu Drugiej Rzeczypospolitej na uchodźstwie w kwestiach wschodnich. Laureat Nagrody Klio w 2000 r. za książkę Czas nadziei. Obywatele Rzeczypospolitej Polskiej w ZSRR i opieka nad nimi placówek polskich w latach 1940-1943 (Warszawa 1999). Za swoje badania wyróżniony Odznaką Honorową Sybiraka.

Autor książek: Jak pisklęta z gniazd... Dzieci polskie w ZSRR w czasie II wojny światowej (Wrocław 1995); Zdarzyło się dnia... Kalendarium wydarzeń polityczno-gospodarczych i kulturalnych w Białymstoku w latach 1919-1939 na podstawie lokalnej prasy (Białystok 2001 ; wraz z Jolantą Szczygieł-Rogow-ską), a także kilkudziesięciu artykułów poświęconych losom ludności polskiej w ZSRR, radzieckiej polityce na północno-wschodnich ziemiach Drugiej Rzeczypospolitej oraz polskim Żydom w ZSRR i na terenie tzw. Zachodniej Białorusi. Redaktor naukowy IV tomu Niemcy w Polsce 1945-1950. Wybór dokumentów (Warszawa 2001). Współtwórca kilku wystaw zagranicznych poświęconych losom polskich dzieci na zesłaniu w ZSRR.

Książka Na zawsze razem stanowi podsumowanie kilku ostatnich lat jego badań poświęconych radzieckiej polityce wobec północno-wschodnich ziem Drugiej Rzeczypospolitej włączonych do ZSRR. Politykę tę przedstawia on na przykładzie obwodu białostockiego, w którego skład weszła Białostocczyzna i Łomżyńskie. W pracy autor podejmuje próbę odpowiedzi na dwa zasadnicze pytania: w jakim stopniu władzy radzieckiej udało się zrealizować swoje plany z jesieni 1939 r. oraz jaką rolę odgrywała Białostocczyzna w planach Kremla oraz Mińska do momentu przekazania jej stronie polskiej latem 1944 r. Pokazuje, że polityki radzieckiej wobec „Zachodniej Białorusi” nie zmieniło ani zagarnięcie tych ziem przez wojska niemieckie, ani nawiązanie polsko-radzieckich stosunków dyplomatycznych. Kreml nawet przez chwilę nie przestał myśleć o tych ziemiach jako o nierozerwalnej na wieki części składowej radzieckiego imperium.

Spis treści
Wstęp............................................................................................................. 7

Część I: Za pierwszego Sowieta 1939-1941

Rozdziali - Agresja................................................................................19

Rozdział II - Kształtowanie się nowej władzy

(wrzesień 1939 - styczeń 1940)....................................... 40

Rozdział III - Obwód białostocki w strukturach Białoruskiej SRR

(styczeń 1940 - czerwiec 1941).......................................77

Polityka kadrowa...............................................................80

Sprawy narodowościowe..................................................113

Gospodarka...................................................................... 151

Prawo................................................................................180

Rozdział IV - Polskie podziemie niepodległościowe i represje

NKWD..............................................................................190

Rozdział V - Sprawy wojskowe.............................................................210

Część II: Na zawsze razem 1941-1944

Rozdział I -    Odtwarzanie struktur partyjnych obwodu....................217

Rozdział II -    Białostockie Zgrupowanie Partyzanckie........................243

Rozdział III -    Rok 1944.......................................................................... 264

Zakończenie    ..........................................................................................280

Conclusion ..........................................................................................286

292

Заключение ..........................................................................................292
Bibliografia ..........................................................................................297

Indeks osób ...........................................................................................310

Indeks nazw geograficznych....................................................................317

Aneksy    ..........................................................................................323