„Najmniej jestem …”. Listy Zofii z Vorzimmerów Breustedt z Warszawy i getta warszawskiego do córki Marysi w Szwajcarii 1939-1942

Losy Polaków, Żydów i Niemców w listach z II wojny światowej są zazwyczaj opisywane przy użyciu prostych stereotypów, które nieograniczoną niczym różnorodność poszczególnych przypadków sprowadzają do kilku podstawowych ujęć i ról społecznych. Jak wielkie to uproszczenie, pozwala nam zorientować się lektura tego niezwykłego źródła. Tom "Najmniej jestem, tam gdzie jestem..." składa się z 27 listów i dokumentów, które ilustrują zawikłany przebieg relacji polsko-żydowsko-niemieckich w ramach jednej rodziny. Czas wojny odmienności te jeszcze wyostrzył ze względu na okoliczności, w jakich przyszło wówczas żyć i umierać poszczególnym jej członkom. Listy Zofii z Vorzimmerów Breudstedt (1896-1942) do kilku nastoletniej córki Marysi (1922-2014) pisane z Warszawy i getta warszawskiego w latach 1939-1942 są [...] przyczynkiem do dziejów zagłady inteligencji polskiej o żydowskich korzeniach - "Polaków z wyboru", rzadko wyróżnianych w kontekście wielkiej tragedii Holokaustu. Listy te odsłaniają na przykładzie życia prywatnego wielonarodowej polsko-żydowsko-niemieckiej rodziny skutki działania mechanizmów totalitarnego systemu, uruchomionego w Niemczech w 1933 roku.

Z recenzji prof. Tomasza Gąsowskiego

Listy Zofii z Vorzimmerów Breustedt z Warszawy i getta warszawskiego do córki Marysi w Szwajcarii (1939-1942) wpisują się w antologię ważnych tekstów źródłowych na temat ducha ludzkiego w nieludzkich czasach. "To doprawdy przejmujące teksty".

Z Listu prof. Henryka Markiewicza do Elżbiety Orman, Czerwiec 2013 roku

DR ELŻBIETA ORMAN - historyk, redaktor Polskiego Słownika Biograficznego w Instytucie Historii PAN w Krakowie. Po Wspomnieniach wojennych Karoliny Lanckorońskiej (Kraków 2001, Znak) oraz epistolograficznej konwersacji między dwoma historykami: Stefan Kieniewicz - Henryk Wereszycki. Korespondencja z lat 1947-1990 (Kraków 2013, IH PAN i Księgarnia Akademicka; nagroda Klio) edycja Listów Zofii z Vorzimmerów Breustedt z Warszawy i getta warszawskiego do córki Marysi w Szwajcarii (1939-1942) jest kolejnym ważnym opracowaniem naukowym jej autorstwa. Poprzedzający Listy... wstęp przekracza ramy edytorskiego „przewodnika”, stając się wnikliwym i odkrywczym - z poziomu mikrohistorii - studium do dziejów polskiej inteligencji.

Książka otrzymała główną nagrodę w kategorii wydawnictw źródłowych w konkursie Nagród Historycznych Polityki w 2017 roku.