Metamorfozy społeczne, t. 24: Janusz Żarnowski, Inteligencja polska jako elita kulturalna i społeczna w ostatnich stu latach Zobacz większe

Metamorfozy społeczne, t. 24: Janusz Żarnowski, Inteligencja polska jako elita kulturalna i społeczna w ostatnich stu latach

Nowy produkt

Metamorfozy społeczne, t. 24: Janusz Żarnowski, Inteligencja polska jako elita kulturalna i społeczna w ostatnich stu latach (od 1918 r. do współczesności), red. nauk. Włodzimierz Mędrzecki

IH PAN, Warszawa 2019, oprawa miękka, 165x240 mm, s. 165, ISBN 978-83-65880-74-1

Więcej szczegółów

3 Przedmioty

Ostatnie egzemplarze!

25,00 zł brutto

Więcej informacji

Spis treści
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Uwagi wstępne . .. . 9
Inteligencja jako elita społeczno-kulturalna i intelektualna . . . . . . . . . . . . . . 13
1918–1939 . .. . 17
Charakterystyka środowiska. Twórcy i ich zaplecze. . .. . 17
Inne środowiska inteligencji. . .. 18
U progu dwudziestolecia. . .. 19
Ważniejsze momenty historyczne w dwudziestoleciu. . .. 23
Inteligencja w ustroju demokratycznym. Spuścizna zaborów. . . . . . . . . . . . . 25
Warstwa inteligencji (1918–1939). . .. . 30
Inteligencja-elita. Wykształcenie. Mężczyźni i kobiety. . . . . . . . . . . . . . . . . 34
Dwudziestolecie – apogeum wpływów społecznych inteligencji. . .. 37
Oddziaływanie inteligencji na społeczeństwo i jego normy obyczajowe. . . . . . . 38
Główne zadania państwa i rola inteligencji. . .. . 41
Kanon kultury polskiej – dzieło inteligencji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
Inteligencja a polityka: sanacja, endecja. . .. . 44
Problemy narodowościowe. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Historyczne granice ówczesnej terminologii politycznej i światopoglądowej. . . . 48
Asymilacja kulturalna Żydów. . .. . 49
Geograficzne rozmieszczenie inteligencji. Wybitni twórcy lat 1918–1939. . .. . 51
Dorobek państwa a dorobek inteligencji. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54
Nowoczesność. . .. 56
Prawica. . .. . 57
Kościół. . .. . 58
Osiągnięcia lat 1918–1939. . .. 59
1939–1945 . . 67
Walka, działania i straty. . . 68
Kraj i emigracja. . . 69
1944–1989 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Kolejne krótkie etapy okresu 1944–1948. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
Inteligencja w pierwszym okresie monopolizacji władzy .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 77
Komunizm.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 79
Inteligencja a władza przed 1939 i po 1944 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
Komuniści pochodzenia żydowskiego.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 84
Losy zasymilowanych. Odwrót od komunizmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Inteligencja w warunkach polskiego komunizmu .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 87
Odwrót od stalinizmu, kompromitacja ideologii partyjnej .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 88
Gomułka.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   .  .  .  . 89
Schyłek i upadek Gomułki.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 93
„Walka ze syjonizmem”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
Gierek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Kryzysy za Gierka.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 96
Nowe środowiska i nowe pokolenia inteligencji .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 97
Inteligencja wobec Gierka.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 99
Inteligencja jako warstwa w PRL.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 100
Inteligencja-elita i jej rozmieszczenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
Przyrost elity kulturalnej w Polsce.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 108
Mechanizmy przystosowawcze.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 110
Różne grupy inteligencji.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 110
Pokolenia.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . .  .  . 112
Inteligenckie orientacje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
Organizacje twórcze i ich działalność .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 114
Dalsza degradacja ideologii partyjnej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
Inteligencja w partii i wobec partii.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 118
Osiągnięcia inteligencji.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 121
Nowe cechy i ramy rodziny?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124
Kobiety.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .   .  .  .  . 126
Modernizacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
Kościół i inteligencja katolicka .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 129
Wpływy Zachodu i nowe orientacje .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 131
Przełom w postawach inteligencji?.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 132
Inteligencja i koniec reżimu. Okrągły Stół . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
Po roku 1989.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 136
Zmiany w środowisku elity po 1989 r. Polska w UE.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 137
Rola inteligencji w okresie przejściowym .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 140
Nowa rewolucja oświatowa .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 141
Inteligencja jako nośnik wzorów społecznych?.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 143
Nowe grupy inteligencji i jej nowe funkcje społeczne.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 145
Pokolenia.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . .  .  . 147
Inteligencja a migracje.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 149
Rewolucja informatyczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 149
Inteligencja a współczesna twórczość artystyczna.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 151
Polityka polska a Europa – pozycja inteligencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
Uwagi końcowe.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 153
Wykaz prac Profesora Janusza Żarnowskiego opublikowanych od 2002 r. .  . 156
Indeks osób.  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  .  . 162
Wykaz pozycji serii Metamorfozy Społeczne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164

Produkty powiązane