Ze sportem za pan brat, ze sportem na bakier.Pasje sportowe elit politycznych w dwudz. międzyw. i w pierw. latach Polski Ludowej

Nowy produkt

Tadeusz Wolsza, Ze sportem za pan brat, ze sportem na bakier. Pasje sportowe elit politycznych w dwudziestoleciu międzywojennym i w pierwszych latach Polski Ludowej, IH PAN, Wydawnictwo Neriton, IPN – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Warszawa 2018, s. 267, il. 43, oprawa tw., 175x250 mm, ISBN IH PAN 978-83-65880-39-0, ISBN IPN 978-83-8098-496-7, ISBN Neriton 978-83-66018-09-9

Więcej szczegółów

25 Przedmioty

30,00 zł brutto

Więcej informacji

W II Rzeczypospolitej sport był postrzegany przez polityków jako element kształtowania społeczeństwa sprawnego i odważnego, które w każdej chwili stanie w obronie suwerenności kraju. Działalność na rzecz rozwoju sportu okazała się również niezwykle ważna z punktu widzenia promocji państwa i zamanifestowania jego niepodległości. Było to widoczne zwłaszcza w 1924 r., kiedy reprezentacja Polski wyjechała po raz pierwszy w historii na igrzyska olimpijskie do Paryża, oraz cztery lata wcześniej, kiedy z uwagi na wojnę z bolszewikami polscy sportowcy zostali w kraju, by walczyć za ojczyznę. Rozwojowi sportu sprzyjały osobiste zainteresowania polityków, m.in. z rodowodem legionowym, którzy stanęli na czele m.in. kilkunastu związków sportowych i Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Władze II RP szczególną wagę przykładały np. do piłki nożnej, jeździectwa, lekkoatletyki, szermierki, strzelectwa kulowego, kolarstwa, łucznictwa, boksu i zapasów. Nie szczędziły też wsparcia dla sportu balonowego, szybownictwa oraz sportu samolotowego. Uznaniem cieszyły się szachy – ulubiona gra Józefa Piłsudskiego. Nie wywołuje wiec zdziwienia to, że elity polityczne były ze sportem za pan brat. 

W Polsce Ludowej elity polityczne były ze sportem na bakier. Działacze komunistyczni, często sterowani przez sowieckich doradców, nie mieli żadnego doświadczenia w działalności sportowej. Ich braki w przygotowaniu nie były przypadkowe. Wszak w dwudziestoleciu międzywojennym przebywali albo w polskich więzieniach za działalność komunistyczną wymierzoną przeciwko państwu, albo w Sowietach na szkoleniu partyjnym. Dopiero prognozy związane z możliwością wybuchu III wojny światowej oraz militaryzacja na tę okoliczność społeczeństwa spowodowały ich większe zainteresowanie rozwojem sportu. Pojawili się w Polskim Komitecie Olimpijskim, Głównym Komitecie Kultury Fizycznej, Państwowym Urzędzie Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego oraz Powszechnej Organizacji „Służba Polsce”. O tym, że polityka komunistów wobec sportu i kultury fizycznej była chybiona, zaświadczył skromny liczbowo udział Polaków (również pod względem sukcesów) w olimpiadach w Londynie i Helsinkach.

Koedycja z Wydawnictwem Neriton i IPN.

Prof. dr hab. Tadeusz Wolsza pracuje w Instytucie Historii PAN w Warszawie (m.in. jest redaktorem naczelnym „Dziejów Najnowszych”) oraz w Instytucie Nauk Politycznych Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Od kilku lat prowadzi badania naukowe dotyczące dziejów polskiej powojennej emigracji w Wielkiej Brytanii, historii więziennictwa w Polsce po 1944 r., zbrodni katyńskiej, postaw dziennikarzy w kraju i na emigracji oraz historii sportu w II Rzeczypospolitej i PRL. W dorobku naukowym posiada ok. 260 publikacji naukowych, m.in. monografie: Więzienia stalinowskie w Polsce. System, codzienność, represje (Warszawa 2013) i „To co widziałem przekracza swą grozą najśmielsze fantazje↑ Wojenne i powojenne losy Polaków wizytujących Katyń w 1943 roku (Warszawa 2015). Ostatnia publikacja została wyróżniona nagrodami Klio oraz Fundacji im. Janusza Kurtyki.

Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Przed i po I wojnie światowej
Sportowe fascynacje Józefa Piłsudskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Generał Kazimierz Sosnkowski przy szachownicy i na stadionie Polonii . 35
Ze sportem za pan brat. Pasje sportowe legionistów w okresie pierwszej
wojny światowej i w dwudziestoleciu międzywojennym . . . . . . . . . 42
Raczkiewicz nieznany. Sportowe zamiłowania prezydenta RP (przykłady
gry nie tylko szachowej) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Marian Steifer. Od Pogoni Lwów do Polskiego Związku Piłki Nożnej
i Polskiego Związku Szachowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Niecodzienna kariera Kazimierza Glabisza – orędownika kultury fizycznej
w kraju i na emigracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
W peerelowskiej „krainie szachów”
Polsko-jugosłowiańskie kontakty sportowe w dwudziestoleciu międzywojennym
i w pierwszych latach powojennych (do połowy lat pięćdziesiątych).
Przykład sportu szachowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
Zmiana warty. Nowi ludzie i nowe zadania kierownictwa Polskiego Związku
Szachowego w latach 1945–1956 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
Dwa oblicza redaktora Władysława Litmanowicza . . . . . . . . . . . . 158
Olimpijczyk z partyjnego nadania? Droga Andrzeja Pytlakowskiego
do drużyny olimpijskiej na szachową olimpiadę w Helsinkach w 1952 r. 176
Za żelazną kurtyną
Ze sportem na bakier. Establishment komunistyczny w powojennej Polsce
i Europie Środkowo-Wschodniej wobec rozwoju sportu i kultury fizycznej
(wybrane przykłady) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189
Teatralizacja imprez sportowych w Europie Środkowo-Wschodniej i na
Bałkanach na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych XX wieku
(przykłady Czechosłowacji, NRD i Polski) . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Abstract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 240
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242
Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 255
Spis ilustracji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

Produkty powiązane